Lonneke van Elburg heeft op haar eigen weg als hulpverlener tijdens haar studie tot orthopedagoog mogen leren dat een positieve blik op kinderen, en de verbinding van mens tot mens, de werkelijke basis vormt bij het verwerken van trauma's. De positieve verbinding die je legt met het kind en het stukje zorg en liefde dat je uitstraalt zijn van enorm groot belang tijdens de hulpverlening. Bij kinderen die echt heel diep in de problemen zitten gaat het niet zozeer om het afleren van gedrag, maar vooral om het ontdekken en positief stimuleren van de talenten en mogelijkheden die elk kind bezit. Het doel van de opvoeding en de hulpverlening definieerde haar hoogleraar Juliaan van Acker als volgt: ’het kind zodanig inspireren dat hij een goed mens wordt’. Lonneke draagt ruim 20 jaar later de woorden van deze inspirerende leraar nog altijd in zich mee, omdat ze zo goed passen bij haar eigen ideeën hierover. Ze vormen het uitgangspunt voor de opleiding Kindertrauma Coaching die ze verzorgt voor de Kinderyoga Academie. In deze blog vertelt ze meer over haar kijk op traumaverwerking bij kinderen.
Kijken achter het gedrag
Achter het gedrag dat een kind laat zien gaat vaak een verhaal schuil dat dit gedrag heeft doen ontstaan. Vaak zijn het uitingsvormen van een gedereguleerd autonoom zenuwstelsel. Lonneke heeft ervaren - zowel via haar werk als haar eigen persoonlijke ontwikkeling – dat de weg naar heling er eentje is die we hand in hand met het lichaam moeten bewandelen. Wat ze daarmee bedoelt is dat we enkel al pratende, niet tot een diep herstel kunnen komen. Niet alleen het hoofd, maar ook het lijf vertelt een verhaal. Juist omdat vaak sprake is van een zenuwstelsel dat uitgaat van gevaar en constant ongewild aanzet tot overlevingsgedrag, moeten we op dat niveau werken om te komen tot werkelijke heling. Gelukkig is lichaamsgericht werken iets dat kinderen heel graag doen in plaats van praten.
Begeleiden bij de verwerking
Het werken met kinderen die trauma hebben mee gemaakt kan complex zijn. Ze hebben allerlei overlevingsmechanismen ontwikkeld en zijn gevoelig voor her-traumatisering. Vaak hebben ook de betrokken gezinsleden traumaklachten en dien je ook hier rekening mee te houden. Daarom moeten we dit niet te licht nemen en de grenzen van onze eigen expertise goed bewaken. Aan de andere kant is het zo dat elke volwassene die beschikbaar is voor het kind, die steunt, die wat licht en plezier kan brengen, en het kind snapt en ziet, bijdraagt aan de veerkracht van dit kind. En die persoon kan jij zijn! Samenwerking is hierin de sleutel.
Hoe doen we dat?
Eigenlijk heeft een kind dat trauma heeft mee gemaakt, vooral een omgeving nodig die veilig is. In plaats van hersenverbindingen en reacties die zijn gebaseerd op gevaar, moeten er nieuwe verbindingen aangelegd worden en reacties die gebaseerd zijn op gevoelens van rust en veiligheid. Met behulp van het samenspel kan een getraumatiseerd kind spelenderwijs zijn veilige plek onderzoeken. In het samenspel gaat het vooral om het lichaamscontact, gedeeld plezier, liefdevolle aanraking, gronding en het voelen van je eigen centrum. Bijvoorbeeld bij de oefening 'een veilige plek bouwen'. Laat de ouder of het kind(eren) met zijn lijf een veilig huisje maken voor het kind. Dit kan een holletje op schoot zijn, of een knus plekje onder een tunneltje (ouder op handen en knieën). Laat ouder en kind zelf ontdekken hoe je met je lijf allemaal een huisje kan maken, en wat het kind fijn vindt. Het huisje kan klein of groot zijn, stilstaand of bewegend. Zoek door totdat het echt een lekker plekje is en geniet dan even met elkaar.
Nog meer inspiratie?
Lonneke heeft voor de Kinderyoga Academie de opleiding Kindertrauma Coaching ontwikkelt. De cursus zit bomvol met kennis en inspiratie die ze de afgelopen jaren zelf heeft opgedaan. Door het volgen van deze opleiding kan jij er toe bijdragen dat het kind de juiste hulp van de juiste persoon ontvangt, doordat je de problemen herkent als trauma gerelateerde problematiek. Daarnaast kun jij een eigen steentje bijdragen aan verbetering. In de opleiding leer je hoe je kinderen kunt begeleiden die iets traumatisch hebben mee gemaakt. Je krijgt uitleg over de impact van stress op het zenuwstelsel en leert daarmee anders te kijken naar (probleem)gedrag. Door jouw aangepaste benadering, kan het kind weer meer gaan ontspannen en vertrouwen, en neemt zijn of haar veerkracht toe. Tegen kinderen zegt Lonneke vaak: ‘Jouw hoofd weet misschien al hoe het zit en hoe het anders kan, maar je lijf wil het nog graag leren’. Met behulp van specifieke lichaamsgerichte oefeningen, help je het kind bij het vinden van een nieuw evenwicht. Lonneke laat je ervaren, dat het werken met trauma op een speelse manier kan vol plezier.
Wat leer je?
- Wat psychotrauma inhoudt en wat de impact is van stress op het autonoom zenuwstelsel en de hersenontwikkeling.
- De kernelementen waarvoor aandacht moet zijn bij de begeleiding van een kind dat iets traumatisch heeft mee gemaakt.
- Waarom hechting een beschermende factor vormt en hoe je deze kunt versterken.
- Hoe je aan kind en ouder op een simpele en creatieve manier kan uitleggen hoe bepaalde ervaringen van invloed zijn op emoties en gedrag.
- Hoe je een kind kan helpen om stress te ontladen en emoties te reguleren.
- Lichaamsgerichte oefeningen, ademhalingstechnieken, ouder-kind contact & bewegingsspelletjes, die het kind helpen zich veilig en verbonden te voelen en die kunnen ondersteunen in het verwerken van traumatische ervaringen.
Meedoen?
Wil je liever de kindertrauma coaching opleiding graag volgen? Klik dan hier en volg de Kindertrauma coaching opleiding van 50 uur.
