Yoga voor ‘speciale’ kinderen
Een uurtje yoga met Sjoerd
‘Sjoerd, ben je klaar? Sjoerd, kom je van het toilet af?’. Na wat heen en weer geklets opent meneer de deur en stapt met een grote grijns de yogazaal in en kan er worden gestart met de les. Sjoerd heeft het syndroom van Down en heeft een zorgvraag. Sjoerd heeft vaak moeite met het reguleren van zijn emoties. Op het toilet kan hij daar even aan ontsnappen. De yogajuf is op de hoogte van zijn lichamelijke klachten en is er op voorbereid dat hij wel eens te laat kan zijn als hij ‘echt’ naar het toilet moet. Gelukkig heeft zijn moeder een extra setje schone kleding in de kast gelegd, voor het geval dat.
Verbinding maken
Yogales voor kinderen met een zorgvraag is ontzettend leuk, maar ook ontzettend uitdagend. Ieder kind is natuurlijk speciaal. Maar bij kinderen met een zorgvraag is het uitzoeken wat kan en niet kan, wat werkt en niet werkt, net even wat ingewikkelder. Het gaat om het zien van het kind ‘achter de beperking’. Werken met het kind en niet met de diagnose noemen we dat. Het is belangrijk om zo snel mogelijk verbinding te maken met het kind. Als je werkt met ‘speciale’ kinderen ben je naast yogajuf ook therapeut, pedagoog en verzorger tegelijk.
Lippen op elkaar
Sjoerd wil weer verder. De volgorde van de les wordt uitgelegd en er wordt aangegeven waar we zijn. ‘Weet je nog Sjoerd? We zijn begonnen met mooi rechtop zitten. Daarna zijn we 3x Ohm gaan zingen en hebben je favoriete mantra gezongen. En nu? Weet jij ook alweer wat na het zingen komt?’ Sjoerd denkt even na. ‘Ja ik weet het! We gaan nu ademhalingsoefeningen doen’. We beginnen met de Kapalabathi. Omdat Sjoerd het nog wat lastig vindt om goed uit te blazen via de neus, gebruiken we een tijdelijk hulpmiddel. In dit geval een papieren zakdoekje om goed uit te leren blazen. Ook oefenen we om de mond goed te sluiten, lippen op elkaar.
Voor kinderen met het syndroom van Down is het extra lastig om de mond goed te sluiten omdat de tong langer is. Na het oefenen van de ademhaling gaan we verder met oogoefeningen. Sjoerd kan al mooi zelfstandig rechtop zitten en weet ook al prima hoe de oogoefeningen gaan. Soms moet er even bijgestuurd worden en zeggen dat het iets langzamer mag maar na afloop geven we elkaar een high five. ‘Wat heb je het weer goed gedaan!’.
Oog voor belangrijke details
Nu is het tijd voor de asana’s. De vaste volgorde van de asana’s vindt Sjoerd fijn. We beginnen altijd zittend en vanuit daar werken we aan een serie die alle houding aspecten in zicht heeft: Voorover buiging, achterover buiging, opzij, omgekeerd en opwaarts. We oefenen ook met de zonnegroet. Omdat een grote stap naar voren nog lastig is voor Sjoerd doen we een kleine tussenstap zodat hij zich zeker voelt en het aandurft om de volgende houding te gaan. ‘Daar krijg je het wel warm van hè Sjoerd?’ Maar we zijn er bijna hoor en wat gaat het goed!’ We eindigen met wat liggende oefeningen. Waarbij we goed opletten dat we voorzichtig zijn met druk op de nekwervels. Ongeveer 30% van de kinderen die geboren zijn met het syndroom van Down heeft namelijk losse nekwervels bij de atlas en de axis.
Dit zijn belangrijke details. Ieder kind is uniek en wordt er een gedetailleerde intake afgenomen met ouders en verzorgers om goed te begrijpen waar er rekening mee moet worden gehouden. Zodat de docent weet waar er bij het syndroom van Down extra op moet worden gelet. Maar dat weet de docent ook bij (aangeboren) hersenletsel, autisme of ADHD. Een gespecialiseerde en gedegen theoretische en praktische opleiding is absoluut noodzakelijk om aan deze doelgroep les te kunnen geven. Daarom wordt er gewerkt vanuit de Yoga for the Special Child® methode.
Lekker ontspannen
Vol trots laat Sjoerd nog een eigen yogahouding zien en dan is de les van bijna drie kwartier voorbij. De gordijnen worden dichtgedaan, het licht wordt gedimd en er wordt een zacht muziekje aangezet. Sjoerd gaat lekker liggen met een dekentje over zich heen en een meegebracht oogkussentje. De yogajuf zit aan zijn voeteneinde en masseert zachtjes zijn voeten zodat hij zich volledig kan ontspannen. En kan voelen wat alle oefeningen voor hem hebben gedaan. In het begin is hij nog wat onrustig , maar vandaag lukt het om volledig te ontspannen.