Door: Mirjam Broekhoff

Je eigen boek uitgeven

Veel yogadocenten dromen erover om hun eigen boek uit te geven. En sommige docenten doen het ook echt! In een serie van twee blogs brengen we dit in kaart hoe het werkt: van idee tot boekverkoop. We vonden de schrijvende yogadocenten Helen Purperhart en Patty Jongemaets bereid om hun ervaringen met ons te delen.

Ik werd geraakt door de Deugden

‘Het begint met een wens, een wens vanuit je hart’, zo vertelt Patty mij via de telefoon. ‘Ik maakte kennis met het concept van de Deugden zoals dat ontwikkeld is door de Canadese Linda Kavelin Popov. Dat concept past zo goed bij yoga! Eigenlijk zit de hele yogafilosofie vol met deugden, denk maar aan onthechting, compassie of oplettendheid. Lees iets van, bijvoorbeeld, Iyengar en je vindt het terug. Maar het is moeilijk opgeschreven, je moet er naar zoeken in de tekst, erover nadenken. Ik werd hierdoor geïnspireerd, ik zag dat je eigenlijk heel gemakkelijk het idee van zo’n deugd kunt koppelen aan een oefening op de mat. Mensen nemen een bepaalde houding in, door de instructie kunnen ze de uitwerking van de  deugd direct ervaren. Door het geven van een affirmatie versterk je dat. Zo wordt de yogafilosofie rechtstreeks voelbaar in het moment.’ Er verstreek zo’n 5 jaar tussen het moment dat Patty geraakt werd door de Deugden en het verschijnen van haar boek. ‘ik gaf iedere week deugdenyoga toen een van mijn cursisten vroeg naar een opleiding in de stijl van deugdenyoga. Zij kon het niet vinden en zo is de opleiding ontstaan. Iedere keer werkte ik de oefeningen verder uit en na verloop van tijd had ik mappen vol met aantekeningen. Annelies Wiersma, van de uitgeverij Act on virtues, kwam met het idee een boek te schrijven omdat ik al zoveel mooi werk had liggen. Dat was het begin van het boek: inmiddels heb ik zelfs een aantal boeken gemaakt! ‘

Schrijven vanuit passie

Ook bij Helen Purperhart begon het met passie. ‘Ik gaf al heel lang yogalessen en ik zag, als docent op een ZMOK-school, dat yoga zoveel goeds voor kinderen kon doen. Er was toen nog maar heel weinig op dat gebied: een korte bijscholing van Samsara, die heb ik gedaan. Daar leerde je werken met spelelementen, prima in aanvulling op een docentenopleiding. Ik vond dat er méér nodig was, een compleet pakket van yogalessen met en duidelijke didactiek en een vaste structuur. Werken met kinderen vraagt een heel andere aanpak dan les geven aan volwassenen. Al denkende ontstond er een concept van yoga-avonturen voor kinderen: zee, boerderij, dierentuin. In elke les zit een vaste structuur, zodat kinderen de opbouw herkennen en daarin mee kunnen gaan. Ook de elementen uit het achtvoudig pad zijn er op een heel simpele, Jip  en Janneke manier verweven. Daarmee kon ik mensen opleiden uit de kinderopvang, kleuterleidsters, leerkrachten. Al werkende ontwikkelde ik mijn lessen en het didactisch concept steeds verder uit. Ik zag hoe cursisten reageerden en verwerkte hun feedback. De lessen werden een reader, de reader werd steeds dikker en dat werd uiteindelijk een boek. Voor dat boek heb ik toen heel makkelijk een uitgever gevonden. Grappig genoeg was dat dezelfde uitgever waar ook de opleiders van Samsara hun boek over kinderyoga hadden ondergebracht. De uitgever vond dat mijn boek onderscheidend was, een andere opzet voor een andere groep gebruikers. In goed overleg is het boek deel geworden van een serie, die nu al jaren loopt.’

De winst van een boek

‘Ik heb heel veel geluk gehad toen mijn boek werd gelanceerd. Op dat moment stond kinderyoga nog, zogezegd, in de kinderschoenen. Yoga was nog vrij onbekend en dit was echt iets nieuws. Daardoor kreeg ik meteen heel veel publiciteit, onder andere een groot artikel in de Telegraaf. Mijn boek yoga avonturen voor kinderen ging goed verkopen maar – nog veel leuker – ik kreeg van veel mensen de vraag of ik ook kon opleiden in de kinderyoga. De vraag werd zo groot dat ik kon stoppen met mijn werk, uiteindelijk heeft ook mijn man zijn baan opgezegd en zijn we samen mijn bedrijf gaan leiden.’, aldus Helen. Zowel Patty als Helen zijn van mening dat de winst van een boek meer zit in bekendheid dan in geld. Helen vertelt dat ze eigenlijk helemaal niet de bedoeling had om een bedrijf te starten. Door het boek ging de bal rollen en werd de kinderyoga haar werk. Inmiddels heeft ze een erkende kinderyoga opleiding. Wat ook  leuk is: dat je het in de winkel ziet liggen of bij bol.com. Of dat ik bij mensen thuis míjn boek in de kast zie staan! Ook Patty is inmiddels fulltime bezig met opleiden en coachen. Patty : ‘Helaas heb ik geen uitgebreide pers gehad toen het boek verscheen. Wel heb ik met mijn boeken op festivals gestaan, van de Happinez en het Yogamagazine. Dat is heel goed voor je bekendheid. Ook heb ik nu op YogaTV een paar filmpjes over Deugdenyoga. Soms komen mensen naar me toe: “Ik ken jou van je boek”. Dat is zó mooi!’.

Van concept naar product

Je hebt een manuscript of een boekconcept. Hoe zorg je er dan voor dat het boek er ook werkelijk komt? In het vorige artikel vertelden de yogadocenten/auteurs Patty Jongemaets en Helen Purperhart hoe zij kwamen tot een onderscheidend boek. Hier gaan we in op het uitgeefproces: doe je alles in eigen beheer of ga je liever met een uitgever in zee? Helen Purperhart heeft gekozen om haar eerste boek te laten uitgeven. ‘Het paste naadloos in een serie en de uitgever had goede contacten met de doelgroep: mensen op scholen en in het onderwijs. Mijn eerste boek is uitgegeven door een kleine familie-uitgeverij Panta Rhei.  Toen ik een kaarten set wilde uitgeven, konden ze daar op dat moment niets mee. Ik moest dat dus ergens anders doen.  Ik ging naar Ankh Hermes, de grootste uitgever op spiritueel gebied. Die spreek ik als er een herdruk komt of als de inhoud moet worden herzien. Ze doen wel meer dan het boek drukken. Het boek staat in hun catalogus, en op de website. Zij brengen het boek onder de aandacht van winkeliers. Ook gaat de uitgever naar internationale boekenmarkten en dan kan je boek worden vertaald. Mijn boek is dus ook vertaald! Daar houd je heel weinig aan over, maar het is wel heel tof, je boek in het Engels, Duits! of Spaans‘.

Uitgevers zijn zakenmensen

Sommigen hebben een visie of missie maar het gaat uiteindelijk om het resultaat onder de streep. Dus als je naar een uitgever gaat, dan moet je echt duidelijk kunnen maken wat jouw boek onderscheidend maakt, waarin het anders is. Waarom gaan mensen het kopen? Wat is jouw marketing? Er worden steeds minder boeken verkocht en elk jaar méér boeken gemaakt: je moet dus echt met een supergoed voorstel komen. Maar leg de lat ook niet te hoog voor jezelf: als jij een idee hebt, een passie, ga er dan voor. Je hoeft geen uitgewerkt manuscript te hebben, als je maar goed kunt uitleggen wat je meerwaarde is.’ Een uitgever heeft ook nadelen. ‘Ik herzie ik mijn boeken elke paar jaar in hun geheel: ik ontwikkel mezelf, mijn inzichten veranderen en ook de cursisten groeien door. De uitgever is daar niet altijd blij mee: voor hen is het veel extra werk. Het kan alleen als er een nieuwe druk komt: je moet dan heel wat boeken hebben verkocht. Een uitgever is ook weinig flexibel: zij bepalen de cover, het formaat, lettertype … Het moet passen in hun lijn. Ik mag mijn boek niet zomaar meenemen om het in eigen beheer te brengen of ergens anders uit te geven. Een voordeel van de uitgever is dat je ontzorgd wordt. De illustrator, de redactie, dat betalen zij. Ik heb thuis geen boeken op voorraad. Wel koop ik soms zelf een stapel boeken bij het CB (vroeger: het Centraal Boekhuis MB). Daarop krijg ik als auteur dan forse korting. Dat maakt het aantrekkelijk om de boeken zelf te verkopen als ik een lezing of een cursus geef.’

De distributie

Patty Jongemaets koos er bewust voor om haar boek uit te geven in eigen beheer. Zij maakte een forse eerst oplage van 3.000 boeken. Daar kwamen flink wat kosten bij: redactie, fotowerk, vormgeving en ontwerp kwamen voor haar eigen rekening. Ook voor de distributie via het CB draagt ze veel af. ‘Ik wilde het hele boek precies in mijn eigen stijl, met kwalitatief hoogwaardige foto’s. Alles in het boek moet liefde en ontspanning uitstralen, want zo zie ik de Deugdenyoga en zo werk ik zelf. De lessen in Deugdenyoga had ik goed uitgeschreven maar om vervolgens elke houding met alle aanwijzingen precies op papier zetten, daar heb ik het geduld niet voor. Dus ook daar heb ik een tekstschrijver voor ingehuurd. Ook ben ik enorm ondersteund door boekencoach Annelies Wiersma. Het boek is nu grotendeels zoals ik het voor ogen had. Toch zie ik dingen die beter hadden gekund. Kleine foutjes die ik heb gemist met overlezen, mijn vermoeidheid is zichtbaar op de laatste foto’s die zijn gemaakt.‘

‘Wij hebben dus duizenden boeken in dozen in de kelder van ons huis staan. Voor het boeknummer en de administratie heb ik wel een uitgever ingeschakeld. Zij krijgt daarvoor een klein percentage. Ze heeft mij indertijd erg gestimuleerd om tot het boek te komen en ze houdt de verkopen bij. Annelies geeft een seintje wanneer ik weer boeken moet brengen naar het CB. Ook maakt ze reclame voor mij in de groep Kei in deugden, op Facebook. Verder doe ik mijn eigen PR, bijvoorbeeld een tijdschriftenactie met een yogablad.’, vertelt zij. In de overvolle markt worden steeds meer boeken uitgegeven in eigen beheer. Wie googelt vindt pagina’s vol aanbieders van drukwerk. Er zijn ook kleine bedrijven die auteurs heel persoonlijk begeleiden. Ikzelf (MB) en een aantal vrienden hebben goede ervaringen met Maarten Beernink. Hij begeleidde honderden boek en ook diverse yoga-auteurs. Daarbij zet hij een team van freelancers in, die naar wens kunnen helpen bij redactie, vormgeving, drukwerk en PR. Maarten vertelt: ‘Ik help mensen om professioneel uit te geven in eigen beheer. Er komt zoveel bij kijken en mensen hebben daar vaak weinig ervaring mee. Denk maar aan de cover: tekst én beeld moeten zorgen dat iemand het boek pakt of bekijkt. Ook de taalredactie wordt vaak onderschat. Een boek met taalfouten, dat is toch geen gezicht? Qua promotie help ik mensen vooral om keuzes te maken. Er kan ontzettend veel online en offline. Je moet dus een goed plan maken voor een aanpak die bij jou past. Als een boek succesvol is, kun je de distributie van je eigen verkopen uit besteden aan een fulfilment bureau. Ik ben vooral een sparringpartner.  Want ook als je boek geen bestseller wordt, wil je er wel echt trots op kunnen zijn.’

Cijfers over de boekenmarkt van 2019 in Nederland

• 39,7 miljoen boeken verkocht: 20 % minder dan in 2009.
• Ruim 30.000 nieuwe titels.
• Bestseller markt: 82% van de omzet komt uit 10% van de titels.
• 8% is een e-book.
• Veel verkoop via de tweedehandsmarkt.

Bron: Leesmonitor

De auteurs

• Patty Jongemaets is auteur van het boek Deugdenyoga en diverse yogaboeken voor kinderen. Ze geeft opleidingen en cursussen in Deugdenyoga en kinderyoga.
• Helen Purperhart is auteur van het boek Kinderyoga, diverse yogaboeken en kaartensets. Ze geeft opleidingen en cursussen in kinderyoga en kindercoaching.
• Mirjam Broekhoff is yogadocent in Dieren, Gelderland. Ze heeft veel schrijfervaring en wil dit verhaal delen met de leden van de VYN (vereniging yogadocenten Nederland).

Enthousiast over de blog? Deel je deze blog op je Facebook page. Of plaats een foto op Instagram met #kinderyogaclub of laat hieronder je reactie achter.