Etiketten

Een etiket is een ‘label’ waarmee andere mensen bepaald gedrag kunnen omschrijven wat ze bij iemand zien. Door een kind een etiketje op te plakken, benoem je het kind als ‘anders’ en ga je het kind ook zo behandelen. Het kind gaat zich er naar gedragen. Het label wordt op die manier een stuk van de identiteit van het kind. 

Echter zijn er verschillende belangen; wanneer doe je iets goed voor een ander en wanneer doe je iets goed voor jezelf? De uitingsvorm van gedrag kan door anderen daardoor negatief worden geïnterpreteerd terwijl het in de puurste vorm juist een kwaliteit kan zijn. Iemand die als ‘warhoofd’ wordt bestempeld, kan bijvoorbeeld juist erg creatief, flexibel zijn en vrijheid zien zonder binnen vaste kaders te werken. Iemand die als ‘bemoeial’ wordt gezien is juist erg betrokken bij het doen en laten van mensen om zich heen. Hij helpt graag anderen en laat zich daarover enthousiast uit. Zo heeft elk gedrag positieve en negatieve kanten. 

Kindercoachingkaarten

De kindercoachingskaarten van Helen Puperhart kunnen inzicht geven in de kwaliteiten die schuilen achter de etiketten die kinderen en volwassenen elkaar kunnen geven. Hierbij wordt zowel gekeken naar het gedrag van het kind als dat van de kinderyogadocent. Voorbeeld: stel dat we kijken naar een kind met de etiketten ‘brutale aap’, ‘driftkop’, ‘baasspeler’ en ‘pestkop’. Door het etiket te onderzoeken en na te gaan wat de impact is van hun gedrag, gaan de etiketgever en etiketkrijger begrijpen of ze wel een gewenst resultaat bereiken. De nadruk ligt op erkenning van het karakter van het kind en het zien van groeimogelijkheden. Door te kijken naar de intentie van bepaald gedrag, kun je er anders mee leren omgaan in bijvoorbeeld een kinderyogales. 

Roos van Leary

Een ander instrument om te kijken naar gedrag is de interactieroos van Leary. De Roos van Leary is een handig hulpmiddel als bepaalde gedragspatronen ingesleten zijn. De Roos van Leary helpt bij het analyseren van iemands gedrag. Hierdoor kan je de ander beter begrijpen. Ook kan je inspelen op het gedrag van een ander. Het kan bijdragen aan een verbetering in de communicatie met het kind.  Bij deze methode wordt gebruik gemaakt van onderstaand model.

Interactiewijzer

Bij de interactiewijzer (Verstegen. R. & Lodewijks, H.P.B., 2006) wordt ongewenste complementaire reacties door een docent op ‘strijd’-gedrag van het kind, afgeraden. Dit is een aanvullende reactie vanuit een ongelijke positie op het gedrag van het kind. In het geval van brutaal en agressief gedrag zou een docent complementair reageren door te handelen vanuit een zekere angst voor het kind. Vaak zijn dit pogingen om de vrede te bewaren door ontkenning of vermijding van het conflict. Een afwachtende opstelling naar het kind houdt het gedrag in stand. Hetzelfde geldt voor uitingen van angst, onzekerheid of teveel ontzag voor dit kind.  

Systeemtheorie

Ook zijn symmetrische reacties vanuit de systeemtheorie af te raden. Hier gaat het om soortgelijke reacties waarbij de docent met hetzelfde gedrag op het kind reageert. Hierbij heeft de docent een argwanende, sceptische houding naar het kind. Het kan ook zijn dat de docent een sarcastische houding heeft naar het kind. ‘Brutale’ kinderen zijn hier erg gevoelig voor. Vaak kunnen zelfs neutrale opmerkingen door het kind al snel geïnterpreteerd worden als negatief en afwijzend en kun je daardoor zelfs in verwarring raken, zelfs over je eigen bedoelingen en intenties. Ook een agressieve reactie door de docent houdt het gedrag van een kind in stand. In dit geval vindt er ‘modeling’ plaats waarbij het modelgedrag van de docent door het kind wordt gekopieerd (Brakenhoff & Homminga, 1995). Een win-verlies situatie of machtsstrijd, en zeker een waarin de docent dezelfde ‘middelen’ als het kind hanteert, dient voorkomen te worden. Jij als docent hoeft niet te winnen, maar moet voldoende overeind blijven om aan het lesgeven toe te komen. Uiteraard moet er wel op tijd worden ingegrepen bij agressief gedrag van het kind.

 Kinderyoga en etiketten

Door oog te houden voor de intenties van de ander en eerlijk naar je eigen gedrag te kijken, zul je zien dat je als kinderyoga docent op een hele andere manier met wat voor jou ‘storend’ gedrag was, kunt omgaan.