Yoga met peuters: hoe dan?! En waarom eigenlijk?
Ik zat op het kleine kantoortje van een kinderopvanglocatie in mijn dorp. Na het inplannen van een lessenserie kinderyoga op de BSO overviel de volgende vraag mij enigszins: ‘Kun je ook yoga geven aan de peutergroep?’ Peuters? Tja, daar had ik nog niet over nagedacht. Maar waarom ook niet? Peuters zijn net kleine kleuters toch? Peuters bleken een heel apart eigengereid volkje te zijn.. in mijn rol als peuteryogajuf heb ik echt moeten groeien ondanks mijn ervaring als leerkracht, kinderyogadocent en moeder van 3. Inmiddels ben ik een aantal jaar verder en geef ik zo’n 10 peuteryogalessen per week, met heel veel plezier en liefde! Nergens anders word ik zo warm onthaald en krijg ik zoveel knuffels en grapjes als in een peuteryogales!
Waarom yoga met peuters?
Jonge kinderen hebben veel te ontdekken. Peuters ontdekken heel actief en bewegelijk de wereld. Een belangrijk onderdeel van deze ontdekkingsreis is hun eigen lichaam, energie, ademhaling en motoriek. Door yoga komen peuters meer in contact met zichzelf en hun innerlijke wereld. Dat maakt ze beter bestand tegen de – soms ingewikkelde – buitenwereld. Tijdens een peuteryogalessen zijn de kindjes lekker in beweging. Peuters vinden het heerlijk om in bepaalde houdingen te staan, te ontdekken en na te bootsen. Ze doen balansoefeningen, bouwen kracht en conditie op en verbeteren de coördinatie. In de lessen komen klassieke yogahoudingen aan bod, zintuigenspelletjes, ademspelletjes en bewegen op muziek. Yoga bevordert het lichaamsbewustzijn en het groepsgevoel, daarnaast helpt het kinderen hun emoties en gevoelens te (h)erkennen en reguleren. En dat maakt het doen van yoga zo bijzonder! Je wordt lichamelijk sterker en geestelijk evenwichtiger.
10 tips voor een relaxte peuteryogales
Tip 1: Gebruik kleine matjes
Een eigen matje voor ieder kind geeft een eigen plek, dat is fijn. Maar op een gemiddelde opvanglocatie is geen ruimte voor grote yogamatten. Voor peuters kun je kleine matjes gebruiken door gewone yogamatten in twee of drie stukken te snijden. Yogastippen zijn ook zeer geschikt en makkelijk mee te nemen.
Tip 2: Breng weinig attributen mee die ‘leuk zijn om naar te kijken’
Wat voor oudere kinderen een mooie aankleding van je les is, is voor peuters vooral afleiding. Peuters kijken met hun handjes, hun mond, in ieder geval niet met hun ogen. Zet je in het midden van de kring wat duplodieren neer om je dierentuin-yogales aan te kleden, ga er dan vanuit dat de dieren meer aandacht zullen krijgen dan jij. Wat je kunt doen is de diertjes, kastanjes of andere attributen die bij je les passen op een bepaald moment in je les introduceren. Laat ze zien, even rondgaan, benoem het, en speel er vervolgens een wat-is-weg spelletje mee. Ruim de spullen daarna weer op als je verder gaat met de yogales.
Tip 3: Bouw rituelen op met de groep
Voorspelbaarheid biedt veiligheid, zeker voor jonge kindjes. Ze vinden het fijn om te weten er gaat gebeuren en wat er van hen verwacht wordt. Begin en eindig de les steeds op dezelfde manier, bijvoorbeeld met een zonnegroet en een maangroet. En laat de kindjes helpen met de matjes opstapelen na afloop van de les.
Tip 4: Vraag of de leidster van de peutergroep meedoet
Dit geeft de kindjes vertrouwen en zorgt voor saamhorigheid; dit doen we samen! Het verkleint de kans dat de kleintjes afhaken en wat anders gaan doen.
Tip 5: Sluit aan bij het lopende thema van de peutergroep
De peuters zijn dan extra betrokken en gaan helemaal mee in je avontuur. Bovendien kun je qua woordenschat ook nog je steentje bijdragen door de woorden die in de groep worden behandeld in je bewegingen terug te laten komen. Voeg ook wat bekende peuterliedjes toe aan je les. Zing samen Olifantje in het bos of De wielen van de bus, of wat maar aansluit bij het thema.
Tip 6: Wees flexibel en creatief
Betrokken peuters komen met de beste ideeën! Zorg dat je ruimte hebt in je les om af te wijken van je plan. Zo kan er onverwachts een zeekoe langskomen in je les, dat is dan zo, maak er een feestje van!
Tip 7: Het is zoals het is
Soms vindt een kindje het spannend en wil het niet meedoen of gaat zelfs huilen. Dwing hem dan niet maar laat hem vanaf een afstandje, of in de kring met een bekende leidster, meekijken. Het verdriet mag er zijn. Meestal gaan kindjes dan op een gegeven moment echt wel meedoen of in ieder geval genieten van de gezellige sfeer. Als je op een gemengde groep komt kan het zijn dat er baby’s tussen de matjes door kruipen. Laat ze vooral meekijken, voor je het weet heb je een yogi van een jaar die de zonnedans met je doet.
Tip 8: Gebruik muziek tijdens de eindontspanning
Peuters vinden het heerlijk om even te liggen na een inspannende les. Maar ze zijn ook snel afgeleid. Laat een zacht muziekje horen om ze te stimuleren te blijven liggen en luisteren. Mijn ervaring is dat de meeste peuters echt uitkijken naar dit rustmomentje! Een muziekje kan via cd of telefoon, maar een koshi-windspel of simpel muziekdoosje zal ook zeker de aandacht vasthouden. Hieronder een muziek tip om te beluisteren. Het is een spaanse lulleby van Mirabay Ceiba.
Tip 9: Calculeer tijd in om te helpen met schoenen aantrekken
De pedagogisch medewerkers zullen je dankbaar zijn als ze niet met z’n tweeën achterblijven met 32 schoenen en sokjes.
Tip 10: Betrek ouders bij je les
Enthousiaste peuters zullen thuis proberen te laten zien wat ze hebben geleerd en gedaan bij de yogales. Organiseer daarom af en toe een kijkles of -nog leuker- een ouderkindles. De kindjes kunnen zo laten zien hoe een yogales gaat en ouders kunnen thuis met hen verder bewegen en ontspannen. Een laagdrempelige manier voor ouders of peuterleidsters om samen met peuters yoga te doen is het prentenboek Yo-ga je mee? Een prachtig geïllustreerd boek met vier yoga-avonturen voor jonge kinderen.
Enthousiast over de blog? Deel je deze blog op je Facebook page. Of plaats een foto op Instagram met #kinderyogaclub of laat hieronder je reactie achter.