Aangeraakt worden is een primaire levensbehoefte en een van de belangrijkste middelen tot contact vanaf ons vroegste bestaan. Niet voor niets wordt geadviseerd om direct na de bevalling een baby ‘huid-op-huidcontact’ met de ouders te laten hebben. Vooral bij kinderen die te vroeg geboren worden is het zogenaamde ‘kangoeroeën‘ waarbij de baby essentieel. De baby ligt dan op de blote borst van de ouder. Ik heb daar zelf heel veel ervaring mee aangezien mijn oudste dochter Nina werd geboren in de 29e week. Aanraken is een manier om contact te maken. Bovendien wordt door masseren oxytocine aangemaakt. Oxytowattes? Oxytocine wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Dit is het hormoon dat ook vrijkomt wanneer je een knuffel krijgt. Dit hormoon is heel erg belangrijk voor ons welbevinden en ook voor de hechting met je kind. Door een kind te masseren komt dit hormoon zowel bij het kind als bij de masseur vrij. Het verhoogt het gevoel van geluk en het reduceert ook nog eens het gevoel van stress. Daarom is het zo belangrijk dat ouders hun kinderen aanraken en masseren. Zeker nu in deze tijd.
Kappertje spelen
Massage kwam al heel vroeg en op een natuurlijke wijze in mijn leven. Ik herinner me dat ik altijd achter mijn moeder op de bank zat. Ik kamde haar haren of masseerde haar nek en schouders. Niemand heeft me dat geleerd, ik deed het gewoon intuïtief. Soms masseerde mijn moeder mij ook, als ik eerst nog even wat langer door ging bij haar. Maar dat vond ik niet erg, want dan kon ik langer opblijven.
Kriebelen op de achterbank
Als we een lange reis met de auto maakten, masseerden we elkaar op de achterbank. Dan hielden we met een klok precies bij hoeveel minuten het duurde, zodat we precies wisten hoelang we het bij de ander moesten doen. We deden het niet om stijfheid of zoiets te voorkomen, want daar dachten we niet aan, maar gewoon omdat we het lekker vonden. Nu doe ik het bij mijn kinderen en die vinden het ook erg prettig. En ook zij houden de tijd bij, maar dit keer worden de rollen ook omgedraaid en krijgt mams ook een heerlijke massage terug. Mijn moeder zegt dat ik altijd de gangmaakster van het gezin was en dat ik altijd nieuwe dingen bedacht. Dus ik kan me wel voorstellen dat ik die massages heb ingezet. Ik heb geen idee waar ik het vandaan heb.
Werken met kinderen
Door al dat gefriemel, dacht ik dat beroepen als kapster of schoonheidsspecialiste mij wel zouden liggen. Het is uiteindelijk anders gelopen: ik ben tandartsassistente geworden waar ik in monden van patiënten kon friemelen om tandsteen weg te halen. Daarna werkte ik op een orthodontie afdeling van de VU, waar kinderen beugels krijgen aangemeten. Ik deed daar het werk van een mondhygiëniste en mocht de beugels plakken en poetsinstructie geven. Daar ontdekte ik hoe leuk ik het vond om te werken met kinderen. Na drie jaar wilde ik meer en dus stopte ik met mijn werk als tandartsassistente om te beginnen aan de opleiding jeugdwelzijnswerk (HBO-J). Toen ik 27 was, ging ik naar een Summercamp in de Verenigde Staten, waar ik werkte als counselor met kinderen uit achterstandswijken. Aanraking bleek daar niet zo vanzelfsprekend als ik het gewend was: als counselor mocht je een kind niet zomaar aanraken of een 4-jarige helpen met het dichtmaken van zijn gulp. Eenmaal terug in Nederland haalde ik mijn lesbevoegdheid maatschappijleer 2e graad en ging ik werken op een school voor moeilijk opvoedbare kinderen. En een leuk weetje, die jongen helemaal rechts met het roze T-shirt is mijn huidige man geworden :).
Liefdevol aanraken
Na de geboorte van mijn eerste dochter Nina die drie maanden te vroeg werd geboren, ben ik weer gestart met het masseren. Ik vond het belangrijk om de onderlinge band te versterken omdat ze een hele lange tijd in de couveuse had gelegen. Ik volgde een massagecursus voor baby’s waar ik leerde hoe ik kleine Nina liefdevol kon masseren.
Mijn zoektocht naar kinderyoga
Toen ze een jaar of vier was merkte ik dat ze concentratieproblemen had en moeite om dicht bij zichzelf te komen. Ik ben toen op zoek gegaan naar kinderyoga, maar dat kon ik niet vinden bij mij in de buurt. Ik besloot om een opleiding tot yogadocente te volgen en mij te specialiseren in kinderyoga, maar wist nog niet goed hoe ik dat moest vertalen naar kinderen. Totdat ik het boekje ‘Spelen met yoga’ (D. Bersma en D. Visscher) las; toen viel alles samen. Alles wat ik had geleerd tijdens mijn HBO-J studie kon ik nu combineren met yoga en zo ontwikkelde ik langzamerhand mijn eigen kinderyoga methode. Massagespelletjes werden een belangrijk onderdeel in mijn lessen. Ik besloot al snel om zelf les te geven want ik wilde mijn kennis en ervaring doorgeven. Dit werd mijn missie en inmiddels heb ik al meer dan 1500 kinderyoga-docenten opgeleid in Nederland, België en zelfs Tanzania. Hieronder kun je een filmpje bekijken waarbij Lukas, een Tanzaniaanse student tijdens zijn eindpresentatie een massagespelletje doet met lokale kinderen.
Avontuurlijke yoga
Meestal begin ik mijn kinderyogales met een kringgesprek en mogen de kinderen kort vertellen hoe het met ze gaat. Hierna zitten de kinderen even stil, waarbij ze alle drukte en spanning van de dag in een denkbeeldige ballon mogen blazen die later wegvliegt of dat ze zich voorstellen dat ze alles wat ze los willen laten in een groot kampvuur gooien. Dan volgt een muzikale warming-up en daarna komen de houdingen aan de beurt. De lessen zijn in de vorm van een doorlopend verhaal, een yoga avontuur waarin alle oefeningen zoals houdingen, ademspel, massage, ontspanning en meditatie spelenderwijs voorbij komen. We gaan dan naar de jungle, boerderij of vliegen als superman naar een planeet. Massage komt in mijn lessen meestal na de houdingen en voor de eindontspanning. Zo ontstaat er een mooie overgang tussen inspanning en ontspanning.
Spelenderwijs masseren
Spelenderwijs masseren is een favoriet onderdeel in de kinderyogales, vaak vragen de kinderen er zelf om ‘juf wanneer gaan we masseren?’. Je kunt een massagespel doen over dieren of alledaagse dingen die je thuis doet en dan alles uitbeelden op de rug of een ander deel van het lichaam.
Neushoorn en ossenpikker
Bijvoorbeeld over een neushoorn die samenwerkt met een ossenpikker, een klein vogeltje dat het ongedierte wegpikt van de rug van de neushoorn. De twee dieren werken op een respectvolle manier samen. Dat kunnen kinderen uitbeelden in een massagespel; de een gaat op handen en voeten en de ander gaat zachtjes ‘pikken’ met de duim en wijsvinger op de rug. De neushoorn mag dan aangeven waar het meeste ongedierte zit op zijn rug. Thuis kan het kind ook op de rug van een ouder zitten en doen alsof hij of zij een ossenpikker is.
Paardje verzorgen
Of je kunt op een subtiele manier voetreflexmassage introduceren door een massage te doen waarbij hoefijzers onder de voeten van een paardje worden vastgezet of schoongemaakt. Daarna kunnen ze het paardje wassen en borstelen. Zo leren kinderen langzaam, op een speelse manier, hun eigen lichaam beter kennen.
Koekjes bakken
Zelfs het maken van koekjes is super om te doen met kinderen. Van het vermengen van bloem met ei, suiker en boter tot aan het bakken van de koekjes zelf; het wordt allemaal onderdeel van een speels geheel waarbij massage slim wordt geïntroduceerd. De theorie en de techniek is niet zo belangrijk. Het belangrijkste bij mijn lessen is of ze het fijn vinden en er plezier aan beleven. Sommige kinderen kunnen moeilijk hun grenzen aangeven. Ik hou tijdens de lessen goed in de gaten of ze aanvoelen of hun massage door het andere kind wel prettig gevonden wordt. Ik volg zelf nog steeds cursussen om mijn kennis te verdiepen en geïnspireerd te blijven. Zo volgde ik een Thaise yogamassage cursus en leerde daar verschillende massagegrepen. Ik leerde er heel veel, maar ik blijf toch telkens mijn eigen bedenksels maken. Want ik mis toch vaak de speelse toepassing en de vertaling naar kinderen.
Respect voor elkaar
Een belangrijk bijkomend effect van het fysieke contact tijdens de massage is dat kinderen sneller durven zeggen wat ze wel en niet fijn vinden, daar hebben ze de rest van hun leven profijt van. Daarnaast wennen ze aan aanraking, leren ze rekening te houden met elkaar en samen te werken met respect voor elkaar. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die elkaar masseren elkaar minder pesten.
Jong geleerd
Op de langere duur denk ik dat ‘jong geleerd’ ook inderdaad ‘oud gedaan’ betekent. Wanneer je nu de basis legt en de kinderen een plezierige ervaring meegeeft, is de kans groter dat – wanneer ze gestrest zijn – ze sneller naar yoga gaan. En het is nodig, want ik zie veel verstoring in het gedrag bij kinderen. Ze zijn vaak onrustig, reageren constant op alles wat ze zien en kunnen moeilijk bij zichzelf blijven. Het mooie van masseren is dat je lichaamsbewustwording wordt vergroot waardoor kinderen dichter bij zichzelf komen en ze minder snel worden afgeleid en slapen beter. En naast dat massage goed voor je is, is het ook nog superleuk om te geven en lekker om te ontvangen.
Gratis dierentuin kindermassage ontvangen? Ja, dat wil ik
Kindermassagekaarten nu met 15 % lockdownkorting
De kindermassagekaarten bevatten nog meer inspiratie. De kindermassagekaarten zijn direct toe te passen op school, in een kinderyogales maar ook gewoon thuis. De originele massageverhaaltjes zijn zowel geschikt voor onderlinge kindermassage (groepsverband) als voor individuele sessies (ouder en kind). Nog meer inspiratie? Klik hier om de kindermassagekaarten betellen
Enthousiast over de blog? Deel je deze blog op je Facebook page. Of plaats een foto op Instagram met #kinderyogaclub of laat hieronder je reactie achter.
Paul Vrenken
op 29 Jan 2021