In ons vroegste bestaan is aanraking een fundamentele levensbehoefte en een cruciaal middel tot verbinding. Het belang van direct huid-op-huidcontact tussen ouders en pasgeborenen wordt niet voor niets benadrukt, vooral bij baby's die te vroeg ter wereld komen. Het fenomeen 'kangoeroeën', waarbij de baby op de blote borst van de ouder ligt, speelt hierbij een essentiële rol. Mijn persoonlijke ervaring met mijn oudste dochter Nina, geboren in de 29e week, heeft dit belang nog duidelijker gemaakt.
Aanraking is niet alleen een vorm van contact maken, maar het stimuleert ook de productie van oxytocine , ook wel bekend als het knuffelhormoon. Deze stof, die vrijkomt bij een knuffel, speelt een cruciale rol in ons welzijn en in de hechting met onze kinderen. Door middel van massage kan oxytocine zowel bij het kind als bij de masseur vrijkomen, wat niet alleen het geluksgevoel verhoogt, maar ook stress vermindert. In deze tijd, waarin het belangrijk is om bewust om te gaan met ons welzijn, benadruk ik het belang van aanraking en massage tussen ouders en kinderen. Deze eenvoudige handelingen dragen bij aan een versterkte band, verhogen het gevoel van geluk, en verminderen stress. Laten we in deze moderne wereld niet vergeten hoe krachtig de eenvoudige daad van aanraken kan zijn, vooral voor degenen die het meest dierbaar voor ons zijn.
Kappertje spelen
Mijn reis met massage begon op een natuurlijke wijze en al vroeg in mijn leven. Ik herinner me levendig hoe ik als kind altijd achter mijn moeder op de bank zat, haar haren kamde of haar nek en schouders masseerde. Niemand heeft me dit ooit geleerd; het gebeurde gewoon uit mezelf. Soms verraste mijn moeder me met een massage, vooral als ik langer bij haar wilde blijven. Die momenten waren magisch, en ze gaven me niet alleen ontspanning maar ook extra tijd om op te blijven.
Kriebelen op de achterbank
Als we een lange reis met de auto maakten, masseerden we elkaar op de achterbank. Dan hielden we met een klok precies bij hoeveel minuten het duurde, zodat we precies wisten hoelang we het bij de ander moesten doen. We deden het niet om stijfheid of zoiets te voorkomen, want daar dachten we niet aan, maar gewoon omdat we het lekker vonden. Nu doe ik het bij mijn kinderen en die vinden het ook erg prettig. En ook zij houden de tijd bij, maar dit keer worden de rollen ook omgedraaid en krijgt mams ook een heerlijke massage terug. Mijn moeder zegt dat ik altijd de gangmaakster van het gezin was en dat ik altijd nieuwe dingen bedacht. Dus ik kan me wel voorstellen dat ik die massages heb ingezet. Ik heb geen idee waar ik het vandaan heb.
Werken met kinderen
Door al dat gefriemel, dacht ik dat beroepen als kapster of schoonheidsspecialiste mij wel zouden liggen. Het is uiteindelijk anders gelopen: ik ben tandartsassistente geworden waar ik in monden van patiënten kon friemelen om tandsteen weg te halen. Daarna werkte ik op een orthodontie afdeling van de VU, waar kinderen beugels krijgen aangemeten. Ik deed daar het werk van een mondhygiëniste en mocht de beugels plakken en poetsinstructie geven. Daar ontdekte ik hoe leuk ik het vond om te werken met kinderen. Na drie jaar wilde ik meer en dus stopte ik met mijn werk als tandartsassistente om te beginnen aan de opleiding jeugdwelzijnswerk (HBO-J). Toen ik 27 was, ging ik naar een Summercamp in de Verenigde Staten, waar ik werkte als counselor met kinderen uit achterstandswijken. Aanraking bleek daar niet zo vanzelfsprekend als ik het gewend was: als counselor mocht je een kind niet zomaar aanraken of een 4-jarige helpen met het dichtmaken van zijn gulp. Eenmaal terug in Nederland haalde ik mijn lesbevoegdheid maatschappijleer 2e graad en ging ik werken op een school voor moeilijk opvoedbare kinderen. En een leuk weetje, die jongen helemaal rechts met het roze T-shirt is mijn huidige man geworden :).
Liefdevol aanraken
Na de geboorte van mijn eerste dochter Nina die drie maanden te vroeg werd geboren, ben ik weer gestart met het masseren. Ik vond het belangrijk om de onderlinge band te versterken omdat ze een hele lange tijd in de couveuse had gelegen. Ik volgde een massagecursus voor baby’s waar ik leerde hoe ik kleine Nina liefdevol kon masseren.
Mijn zoektocht naar kinderyoga
Toen ze een jaar of vier was merkte ik dat ze concentratieproblemen had en moeite om dicht bij zichzelf te komen. Ik ben toen op zoek gegaan naar kinderyoga, maar dat kon ik niet vinden bij mij in de buurt. Ik besloot om een opleiding tot yogadocente te volgen en mij te specialiseren in kinderyoga, maar wist nog niet goed hoe ik dat moest vertalen naar kinderen. Totdat ik het boekje ‘Spelen met yoga’ (D. Bersma en D. Visscher) las; toen viel alles samen. Alles wat ik had geleerd tijdens mijn HBO-J studie kon ik nu combineren met yoga en zo ontwikkelde ik langzamerhand mijn eigen kinderyoga methode. Massagespelletjes werden een belangrijk onderdeel in mijn lessen. Ik besloot al snel om zelf les te geven want ik wilde mijn kennis en ervaring doorgeven. Dit werd mijn missie en inmiddels heb ik al meer dan 1500 kinderyoga-docenten opgeleid in Nederland, België en zelfs Tanzania. Hieronder kun je een filmpje bekijken waarbij Lukas, een Tanzaniaanse student tijdens zijn eindpresentatie een massagespelletje doet met lokale kinderen.
Avontuurlijke yoga
Meestal begin ik mijn kinderyogales met een kringgesprek en mogen de kinderen kort vertellen hoe het met ze gaat. Hierna zitten de kinderen even stil, waarbij ze alle drukte en spanning van de dag in een denkbeeldige ballon mogen blazen die later wegvliegt of dat ze zich voorstellen dat ze alles wat ze los willen laten in een groot kampvuur gooien. Dan volgt een muzikale warming-up en daarna komen de houdingen aan de beurt. De lessen zijn in de vorm van een doorlopend verhaal, een yoga avontuur waarin alle oefeningen zoals houdingen, ademspel, massage, ontspanning en meditatie spelenderwijs voorbij komen. We gaan dan naar de jungle, boerderij of vliegen als superman naar een planeet. Massage komt in mijn lessen meestal na de houdingen en voor de eindontspanning. Zo ontstaat er een mooie overgang tussen inspanning en ontspanning.
Spelenderwijs masseren
Spelenderwijs masseren is een favoriet onderdeel in de kinderyogales, vaak vragen de kinderen er zelf om ‘juf wanneer gaan we masseren?’. Je kunt een massagespel doen over dieren of alledaagse dingen die je thuis doet en dan alles uitbeelden op de rug of een ander deel van het lichaam.
Neushoorn en ossenpikker
Bijvoorbeeld over een neushoorn die samenwerkt met een ossenpikker, een klein vogeltje dat het ongedierte wegpikt van de rug van de neushoorn. De twee dieren werken op een respectvolle manier samen. Dat kunnen kinderen uitbeelden in een massagespel; de een gaat op handen en voeten en de ander gaat zachtjes ‘pikken’ met de duim en wijsvinger op de rug. De neushoorn mag dan aangeven waar het meeste ongedierte zit op zijn rug. Thuis kan het kind ook op de rug van een ouder zitten en doen alsof hij of zij een ossenpikker is.
Paardje verzorgen
Of je kunt op een subtiele manier voetreflexmassage introduceren door een massage te doen waarbij hoefijzers onder de voeten van een paardje worden vastgezet of schoongemaakt. Daarna kunnen ze het paardje wassen en borstelen. Zo leren kinderen langzaam, op een speelse manier, hun eigen lichaam beter kennen.
Koekjes bakken
Zelfs het maken van koekjes is super om te doen met kinderen. Van het vermengen van bloem met ei, suiker en boter tot aan het bakken van de koekjes zelf; het wordt allemaal onderdeel van een speels geheel waarbij massage slim wordt geïntroduceerd. De theorie en de techniek is niet zo belangrijk. Het belangrijkste bij mijn lessen is of ze het fijn vinden en er plezier aan beleven. Sommige kinderen kunnen moeilijk hun grenzen aangeven. Ik hou tijdens de lessen goed in de gaten of ze aanvoelen of hun massage door het andere kind wel prettig gevonden wordt. Ik volg zelf nog steeds cursussen om mijn kennis te verdiepen en geïnspireerd te blijven. Zo volgde ik een Thaise yogamassage cursus en leerde daar verschillende massagegrepen. Ik leerde er heel veel, maar ik blijf toch telkens mijn eigen bedenksels maken. Want ik mis toch vaak de speelse toepassing en de vertaling naar kinderen.
Respect voor elkaar
Een belangrijk bijkomend effect van het fysieke contact tijdens de massage is dat kinderen sneller durven zeggen wat ze wel en niet fijn vinden, daar hebben ze de rest van hun leven profijt van. Daarnaast wennen ze aan aanraking, leren ze rekening te houden met elkaar en samen te werken met respect voor elkaar. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die elkaar masseren elkaar minder pesten.
Jong geleerd
Op de langere duur denk ik dat ‘jong geleerd’ ook inderdaad ‘oud gedaan’ betekent. Wanneer je nu de basis legt en de kinderen een plezierige ervaring meegeeft, is de kans groter dat – wanneer ze gestrest zijn – ze sneller naar yoga gaan. En het is nodig, want ik zie veel verstoring in het gedrag bij kinderen. Ze zijn vaak onrustig, reageren constant op alles wat ze zien en kunnen moeilijk bij zichzelf blijven. Het mooie van masseren is dat je lichaamsbewustwording wordt vergroot waardoor kinderen dichter bij zichzelf komen en ze minder snel worden afgeleid en slapen beter. En naast dat massage goed voor je is, is het ook nog superleuk om te geven en lekker om te ontvangen.
Kindermassagekaarten
De kindermassagekaarten bevatten nog meer inspiratie. De kindermassagekaarten zijn direct toe te passen op school, in een kinderyogales maar ook gewoon thuis. De originele massageverhaaltjes zijn zowel geschikt voor onderlinge kindermassage (groepsverband) als voor individuele sessies (ouder en kind). Nog meer inspiratie? Klik hier om de kindermassagekaarten betellen
Online kinderyoga cursus - 50% korting tot 7 februari 2024
In de online kindermassage cursus leer je hoe je onderlinge kindermassage kunt toepassen in een yogales, in de klas, en in het gezin. Je krijgt inspiratie hoe je massage kunt combineren met muziek, liedjes, spelletjes, tekenen, verhalen en materialen. De massagespelletjes zijn laagdrempelig en worden over de kleding heen uitgevoerd en en kunnen op elk moment worden ingezet om rust, ontspanning en verbondenheid in een groep of in het gezin te creëren. Kindermassage helpt kinderen om zich bewust te worden van hun eigen lijf. Hierdoor krijgen ze meer zelfvertrouwen en eigenwaarde.
AANMELDEN
Enthousiast over de blog? Deel je deze blog op je Facebook page. Of plaats een foto op Instagram met #kinderyogaclub of laat hieronder je reactie achter.
Paul Vrenken
op 29 Jan 2021