Ayurveda

Het woord Ayurveda betekent ‘kennis van het leven’. Ayurveda is een manier om het leven te begrijpen. Het geheim van Ayurveda is de kennis van onze eenheid met de natuur en haar wetmatigheden. Hierbij spelen de vijf elementen (aarde, water, vuur, lucht en ruimte) een belangrijke rol. Ayurveda leert je hoe je de natuurlijke eigenschappen van de elementen kunt beschouwen en interpreteren en hoe deze ook van toepassing zijn op jezelf. Wanneer je je eigen natuur volgt, kun je een leven leiden dat bij je past. Ayurveda helpt bij het vinden van balans in lichaam en geest door zelfkennis en inzicht en stimuleren zo menselijk geluk, gezondheid en creatieve groei. Je eigen natuur doorgronden, is de eerste stap op weg naar een gezond en gelukkig leven. 

Basisprincipes van Ayurveda

Volgens de Ayurveda is alles in het Universum is opgebouwd uit de vijf elementen. In ieder mens zijn deze elementen in een unieke verhouding werkzaam en sturen zo het lichaam en de emoties aan. Wanneer een element sterk aanwezig is, zullen de eigenschappen die bij het element horen ook sterker naar voren komen. Je raakt uit balans als één van de krachten in je lichaam nog eens wordt versterkt door een ongezonde leefstijl, een emotionele gebeurtenis of door bepaalde omstandigheden in ons leven. 

Elementen en krachten

De elementen komen die  tot uitdrukking in drie krachten (dosha’s) die bestaan uit een samenspel tussen twee elementen. De krachten bevatten specifieke eigenschappen van de mix van elementen. De krachten sturen lichaam en geest aan. 

• Vata: lucht/ruimte    = windkracht
• Pitta: vuur/water      = zonkracht
• Kapha: aarde/water = rotskracht

In de Ayurveda gaat men uit van 3 constituties (Kapha, Pitta of Vata) bij mensen. In de kinderyoga worden deze constituties ook wel windkracht (vata), zonkracht (pitta) en rotskracht (kapha) genoemd. In ieder mens zijn deze drie krachten (of dosha’s) in een unieke verhouding werkzaam en sturen zo het lichaam en de emoties aan. Wanneer een kracht sterk aanwezig is, zullen de eigenschappen die bij die kracht horen ook sterker naar voren komen. We raken uit balans als één van de krachten in ons lichaam nog eens wordt versterkt door een ongezonde leefstijl, een emotionele gebeurtenis of door bepaalde omstandigheden in ons leven. Iedere kracht kan zo onze sterke en zwakke kanten bepalen. In de kinderyoga zijn er specifieke yogahoudingen, geschikt per constitutie. Ook kun je met je voeding rekening houden met jouw dosha’s.

Vata (windkracht)

Iemand met een vata-constitutie is enthousiast, bewegelijk en heeft doorgaans veel energie. Mensen met veel windkracht zijn te vergelijken met een duizendpoot; het liefst doen ze zoveel mogelijk dingen tegelijkertijd! Zij zijn impulsief en houden van veel verandering. Daardoor kan hun gedrag onvoorspelbaar lijken voor anderen. Mensen met een hoge vata constitutie beginnen graag aan iets nieuws, maar maken dit niet altijd af. Ze kunnen vergeetachtig zijn. Mensen met veel windkracht praten graag. Vata energie zorgt in je lijf voor stroming en beweging. De elementen lucht en ruimte zijn verbonden met windkracht.
 Wanneer iemand met een vata constitutie uit balans is, kan diegene gewrichtspijn, lage rugklachten, uitputting, slapeloosheid, angst, bezorgdheid en/ of constipatie ervaren. Mensen met een hoge vata energie hebben veel baat bij rust, structuur en regelmaat. Verwarmend voedsel kan ondersteunend werken voor mensen met veel windkracht.

Zonnegroet voor windkinderen

In de zonnegroeten voor Vata vind je daarom verschillende houdingen, waarbij gronden & aarden centraal staat. Bij een meditatie voor vata energie, kun je in de lijkhouding een meditatiekussen op de je buik plaatsen. Vata energie slaat zich namelijk op in je darmen en onderrug. Het gewicht van het kussen helpt je om vata te balanceren, waardoor er kalmte in je hoofd ontstaat. Draai de handpalmen in de eindontspanning voor vata naar beneden, zodat je nog beter kunt aarden. 

Pitta (zonkracht)

Mensen met een pitta-constitutie zijn vurige, vastberaden, ambitieuze, competitieve, en ondernemende types. Zij spelen graag de baas en voelen zich graag verantwoordelijk voor taken. Zij zijn gedreven en perfectionistisch aangelegd en zijn direct in hun communicatie naar anderen. Mensen met veel zonkracht nemen makkelijk beslissingen en houden ervan om te worden uitgedaagd op zowel fysiek als cognitief vlak. Zij hebben doorgaans een goede spijsvertering. Het element vuur is verbonden met Pitta. Wanneer een persoon met veel pitta-energie uit balans is, dan kan deze snel boos worden, overwerkt raken, teveel eten en te weinig slapen. Verkoelend voedsel kan ondersteunend werken voor mensen met veel zonkracht.

Zonnegroet voor zonkinderen

In een zonnegroet voor pitta vind je houdingen die goed zijn voor jouw zonnevlecht/solar plexus. In een eindontspanning voor pitta plaats je de handen en voeten wat breder uit elkaar dan je gewend bent in de lijkhouding. Op deze manier werkt de meditatie verkoelend. Je kunt een oogkussen gebruiken zodat je nog meer met je aandacht naar binnen kunt keren. Je mag in deze houding de controle loslaten; voel de kracht van overgave door je lichaam stromen. 

Kapha (rotskracht)

Mensen met een kapha-constitutie zijn van nature rustig, sociaal, stabiel en aards. Zij kunnen makkelijk dingen onthouden. Mensen met veel rotskracht slapen graag en hebben de neiging om zich snel aan dingen of personen te hechten. De elementen aarde en water horen bij rotskracht. Mensen met veel rotskracht hoeven niet veel te eten en hebben vaak een langzame spijsvertering. Wanneer iemand met veel rotskracht uit balans is, dan heeft die persoon vaak de neiging om teveel te eten. In het lichaam heeft kapha-energie betrekking op de maag, de vochthuishouding in de mond, hersenen, longen en de mond. Als iemand met veel rotskracht uit balans is, dan kan dit zich uiten in de vorm van luchtwegproblemen. Verwarmend, pittig eten kan rotskracht weer in balans brengen. 

Zonnegroet voor rotskinderen

De zonnegroet voor kapha geeft het borstgebied ruimte aangezien rotskinderen vaak last hebben van slijmvorming in de longen. Je kunt de zonnegroet  vlotter uitvoeren, zodat de hartslag wordt verhoogd en hij ook een verwarmend effect heeft op je lichaam. Een eindontspanning voor kapha kun je zittend uitvoeren of liggend, met een bolster onder je hoofd en rug, zodat je borstgebied en de longen worden geopend. Draai de handpalmen open naar boven gericht.

Het krachtspel voor kinderen

In Het krachtspel heeft Helen Purperhart deze kennis vertaald en eenvoudig toepasbaar gemaakt voor kinderen. Het krachtspel geeft een kind dat uit balans is de mogelijkheid om op lichamelijk en emotioneel niveau op zoek te gaan naar de kracht die het nodig heeft om weer balans in zichzelf te ervaren.  Meer lezen over het krachtspel? Lees dan mijn blog>>